Beyin fıtığı veya beyin herniasyonu olarak bilinen durum; beyin dokusunun, bulunduğu konumdan başka bir yere taşmasıdır. Travmatik beyin hasarı, beyin kanaması, beyin ödemi gibi durumlarda beyin dokusu fıtıklaşabilir. Beyin fıtığı ölümcül bir durumdur ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
Beyin Fıtığı Nasıl Olur?
Beyin fıtığı, fıtıklaşan beyin dokusunun yerine göre sınıflandırılır.
- Unkal herniasyon: Beynin arka lobunun bir kısmı, aşağı doğru fıtıklaşır.
- Santral (transtentorial) herniasyon: Merkezdeki beyin dokusu aşağı doğru fıtıklaşır.
- Singulat (subfalsin) herniasyon: Beyin dokusu sağ taraftan sola veya sol taraftan sağa doğru fıtıklaşır. En sık görülen beyin fıtığı tipidir.
- Ekstrakranial (transcalvarial) herniasyon: Beyin dokusu, kafatasının dışına doğru fıtıklaşır. Örneğin ameliyat nedeniyle oluşturulmuş veya beyin hasarı ile meydana gelmiş delikten beyin dokusu dışarı fıtıklaşabilir.
- Yukarı yönlü transtentorial herniasyon: Beyincik ve beyin sapı yukarı doğru fıtıklaşır.
- Tonsillar herniasyon: Beyincik kafatası tabanından aşağı doğru fıtıklaşır.
Beyin Dokusu Neden Fıtıklaşır?
Beyin fıtığının en temel nedeni beyinde oluşan ödemdir. Beyinde ödem oluştuğunda, kafatası genişleyemediği için, beyin dokusu itilmeye başlar. Beyin ödemi ve beyin fıtığına neden olan hastalıklar ise:
- Beyin kanaması
- Travmatik beyin hasarı
- Beyin tümörü
- Beyin dokusu veya zarında gelişen enfeksiyonlar
- Beyinde sıvı birikmesi (hidrosefali)
- Arnold – Chiari Malformasyonu
Beyin Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
- Baş ağrısı ve uyuşukluk
- Göz bebeklerinin büyümesi
- Tansiyon yükselmesi
- Reflekslerde azalma veya kayıp
- Nöbet geçirmek
- Bilinç kaybı
Beyin fıtığı, hayatı tehdit eden ciddi bir durumdur ve hemen tedavi edilmelidir. Beyin fıtığı hemen tedavi edilemezse beyin ölümü, koma, solunum durması ve kalp durması gibi komplikasyonlar gelişebilir.
Beyin Fıtığı Nasıl Tedavi Edilir?
Beyin fıtığı tedavisinde öncelikli amaç, fıtığa neden olan ödemi azaltmak ve kafa içi basıncı dengelemektir. Beyin fıtığının tipi ve şiddeti, tedavinin şeklini değiştirebilir.
İlaç Tedavileri: Beyindeki ödemi azaltmak için diüretik ilaçlar veya kortikosteroidler kullanılabilir.
Ventrikülostomi: Kafa içindeki fazla sıvıyı boşaltmak amacıyla kafatasına bir delik açılabilir ve bu delikten beynin içindeki boşluklara uzanan bir tüp yerleştirilebilir.
Cerrahi Tedaviler: Beyin fıtığına neden olabilen beyin tümörü veya beyinde kan birikmesi gibi durumlarda tümör veya kanama ameliyatla çıkarılır. Bazı durumlarda kafatasının bir parçası da çıkarılır ve kafa içi basınç bu şekilde azaltılır.
Okumaya Devam Edin:
- Beyin Ödemi Nedir? Beyin Ödemi Nasıl Tedavi Edilir?
- Beyin Hasarı Nasıl Tedavi Edilir?
- Beyin Tümörü Sonrası Tedavi
Referans: Brain Herniation
