Yüz felci, yüzün bir tarafındaki kasları etkileyen, etkilenen tarafta zayıflığa veya yüzün hareket hareket yeteneğinin azaldığı bir durumdur. Bu durum kişinin görünüşünü ve göz kırpma, gülümseme veya konuşma gibi temel mimik işlevlerini yerine getirme yeteneğini önemli ölçüde etkileyebilir.
Yüz felci, enfeksiyonlardan nörolojik bozukluklara kadar çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir ve semptomlarının şiddeti, hafif güçsüzlükten tam hareket kaybına kadar değişebilir. Sebepleri, semptomları ve potansiyel tedavileri anlamak, bu durumu etkili bir şekilde yönetmek için oldukça önemlidir.
Yüz Felci Neden Olur?
Yüz felcinin en yaygın nedeni, yüz kaslarında ani, geçici zayıflığa veya felce neden olan bir durum olan Bell paralizisidir. Bell paralizisinin kesin sebebi bilinmemektedir, ancak sıklıkla yüz sinirini iltihaplandırabilen ve şişebilen viral enfeksiyonlarla ilişkilidir. Yüz felcinin diğer sebepleri şunlardır:
- Lyme hastalığı : Kene ısırıklarının sebep olduğu bir enfeksiyon yüz felcine yol açabilir.
- İnme : İnme, beynin yüz kaslarını kontrol eden kısmını etkileyerek felce yol açabilir.
- Kafa travması : Kafa travmaları sonucunda yüz siniri zarar görebilir ve yüz felcine yol açabilir.
- Tümörler : Beyindeki veya fasiyal sinir boyunca bulunan iyi veya kötü huylu tümörler sinire baskı yapabilir ve zarar verebilir ve devamında yüz felci gelişebilir.
- Cerrahi komplikasyonlar : Yüzü veya beyni ilgilendiren ameliyatlar, yanlışlıkla fasiyal sinire zarar verebilir. Buna bağlı olarak yüz felci gelişebilir.
- Nörolojik bozukluklar : Multipl skleroz gibi durumlar, fasiyal sinir de dahil olmak üzere sinirleri etkileyebilir.
Yüz Felci Belirtileri Nelerdir?
Yüz felcinin belirtileri hafiften şiddetliye kadar değişebilir ve aşağıda belirttiğimiz semptomları içerebilir:
- Asimetri : Yüzün bir tarafı sarkıyor veya sertleşiyor hissi gelişir.
- Etkilenen tarafta gülümsemede veya gözü kapatma gibi mimik hareketlerinde zorlanma.
- Yüz kasları üzerindeki kontrolün kaybı sebebiyle ağız içi suyunun akması.
- Dilin ön üçte ikisinde tat alma duyusunun azalması .
- Bir kulakta sese karşı artan hassasiyet .
- Etkilenen taraftaki kulağın arkasında baş ağrısı veya ağrı gelişebilir.
Tedavisi Nasıl Olur?
Yüz felcinin tedavisi felcin sebebine bağlıdır. Bell felcinde, fasiyal sinir çevresindeki iltihabı ve şişliği azaltmak için sıklıkla kortikosteroidler reçete edilir. Viral bir enfeksiyondan şüpheleniliyorsa antiviral ilaçlar kullanılabilir. Kapsamlı fizik tedavi programı ile, kasların kalıcı olarak kasılmasını önlemeye ve yüz fonksiyonunu iyileştirmeye yönelik destekleyici tedavi planı çıkarılabilir.
Yüz felcinin bir tümörden kaynaklandığı durumlarda, tümörün çıkarılması veya küçültülmesi için ameliyat veya radyasyon gerekli olabilir. İnme veya nörolojik bozukluklardan kaynaklanan felç için altta yatan durumun yönetilmesi çok önemlidir.
Sonuç olarak yüz felci, Bell felcinden daha ciddi nörolojik bozukluklara kadar çeşitli potansiyel nedenleri olan karmaşık bir yapıdadır. Bir bireyin yaşamı üzerindeki etkisi derin olabilir ve yalnızca fiziksel görünümü değil aynı zamanda duygusal sağlığı da etkileyebilir.
Erken teşhis ve uygun, kapsamlı tedavi sonuçların iyileştirilmesi ve yüz fonksiyonunun mümkün olduğunca geri kazanılması için gereklidir. Tıp bilimindeki gelişmeler sayesinde, yüz felci olan birçok kişi yaşam kalitesinin artmasını ve çoğu durumda kısmi veya tam iyileşmeyi desteklemektedir.
Bu makale İstanbul Rehabilitasyon Akademisi Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmış ve onaylanmıştır.
