Travmatik beyin hasarı genel olarak kafaya alınan şiddetli ve sert darbeler sonucu meydana gelir. Kafa travması sonucu oluşan travmatik beyin hasarları farklı derecelerde olabilir:
- Hafif sarsıntı (Beyin Sarsıntısı – Konküzyon)
- Orta şiddetli travmatik beyin hasarı
- Şiddetli travmatik beyin hasarı
Travmatik beyin hasarının ciddiyeti; kişide oluşabilen bilinç kaybı, yaralanma sonrası görülen nörolojik semptomlar, hafıza kaybı ve BT veya MR’da görülen anormallikler gibi faktörler tarafından belirlenir.
Oluşan kafa travmaları açık yaralanmalar veya kapalı yaralanmalar olarak da ayrıca sınıflandırılır.
Hafif sarsıntılar genelde geçicidir ve kalıcı bir soruna yol açmaz. Ancak yine de hastaneye başvurmak önerilir. Doktor kontrolünde olmak ve gelişebilecek riskleri önlemek önemlidir.
Orta ve şiddetli travmatik beyin hasarları acilen sağlık kurumuna başvurmayı gerektirir. Bu kişilerde hayati riskler söz konusu olabilir. Travma sonucu beyin kanaması meydana gelebilir, kişi hayatını kaybedebilir veya yaygın beyin hasarına maruz kalabilir.
Travmatik Beyin Hasarı Kimlerde Görülür?
Kafa travmaları her yaştan ve cinsiyetten kişilerde görülebilir. Ancak istatistikler, erkeklerde kadınlara göre daha sık olduğunu söylemektedir.
Gençlerde trafik kazaları nedeniyle, yaşlılarda ise denge bozukluğu ve düşme eğilimi nedeniyle kafa travması oluşabilir. Ayrıca bebeklerde yataktan düşme gibi olaylar kafa travmasına yol açabilir.
Travmatik beyin hasarı çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir:
- Örneğin düşmeler, kafaya alınan darbeler, iş kazaları ve silahlı saldırılar.
- Trafik kazaları kafa travması ve travmatik beyin hasarının en önemli nedenidir.
Belirli mesleklerde veya faaliyetlerde bulunan kişilerde kafa travması riski daha yüksektir:
- Sporcular
- İnşaat işçileri
- Askerler
- Polis ve kolluk kuvvetleri
Trafik Kazalarına Bağlı Kafa Travmaları ve Çoklu Travmalar
Yapılan araştırmalara göre dünyada her yıl trafik kazaları nedeniyle;
- Yaklaşık 1,5 milyon kişi ölüyor
- 34 milyon kişi ise travmatik beyin hasarı yaşıyor.
Trafik kazalarına bağlı beyin hasarı en çok gençlerde ve aktif yetişkinlerde, yani 16-55 yaşları arasında görülüyor.
Trafik kazalarına bağlı kafa travması ve travmatik beyin hasarı, kazalarda ölüm ve sakatlığın en büyük nedenidir. Trafik kazalarına bağlı ölümlerin neredeyse %70’i travmatik beyin hasarından kaynaklanmaktadır.
Travmatik Beyin Hasarı Nasıl Anlaşılır?
Kafaya alınan darbelerde, kişinin kendisi ve çevresi beyin hasarı belirtileri hakkında dikkatli olmalıdır. Travmatik beyin hasarına bağlı belirtiler aniden gelişebileceği gibi birkaç gün sonra da ortaya çıkabilir. Yaygın olarak görülen belirtiler şunlardır:
- Davranış veya ruh hali değişiklikleri
- Huzursuzluk veya sinirlilik hali
- Işığa veya kokuya karşı hassasiyet
- Aşırı uyku hali veya uykusuzluk
- Konuşmanın bozulması, peltek konuşma
- Baş ağrıları veya baş dönmesi
- Mide bulantısı ve kusmalar
- Görme sorunları, bulanık görme
Daha ciddi beyin hasarlarında hafıza kaybı veya nöbet görülebilir, kişi komaya girebilir. Bebeklerde oluşan kafa travmalarında ise durmayan ağlama, bebeğin yeme ve içmeyi reddetmesi önemli belirtilerden sayılabilir.
