Guillain Barre Sendromu (GBS), periferik sinir sistemini etkileyen, kas güçsüzlüğüne ve ilerlemiş vakalarda İnme -felç durumuna yol açan, nadir görülen otoimmün bozukluktur. Fizik tedavi, GBS hastalarının iyileşme sürecinde güç, hareketlilik ve bağımsızlığı yeniden kazanmalarını amaçlayan tedavi yaklaşımını benimser. Bu yazımızda Guillain-Barre Sendromlu bireyler için fizik tedavinin beş temel yönüne ulaşmış olacaksınız.
1-Erken Mobilizasyon ve Hareket Açıklığı Egzersizleri
GBS’nin fizik tedavi yönetiminde öncelikli hedeflerden biri erken mobilizasyondur. Hastanın ihtiyaç ve potansiyeline göre egzersize başlanır. Erken mobilizasyonda klasik rehabilitasyon programlarına destekleyici olarak robotik rehabilitasyon cihazlarından da faydalanılmaktadır. Bununla birlikte hafif hareket açıklığı egzersizlerine mümkün olan en kısa sürede başlamak, kas sertliğini ve eklem kontraktürlerini önlemeye yardımcı olur.
Kaslarda esnekliği artıran ve ikincil komplikasyonları önleyen özel egzersiz programları ile hastalar kapsamlı rehabilitasyon programlarına alınmalıdır. Bu egzersizler hastalara eklem hareketliliğini korumaya ve kas dengesizliklerinin gelişmesini önlemek amacı ile yapılamaktadır.
2-Güçlendirme Egzersizleri
GBS öncelikle kasları etkilediğinden, kaslar rehabilitasyon sürecinin önemli bir bileşenidir. Kas gruplarını kademeli olarak hedef almak için kuvvetlendirme egzersizleri yapılır.
Bu egzersizler hastaların ihtiyaç ve amaçlarına göre ayarlanır ve dirençli egzersiz bantlarının, ağırlıkların veya vücut ağırlığının kullanımını içerebilir. Amaç kas tonusunu iyileştirmek, dayanıklılığı arttırmak ve fonksiyonel bağımsızlığı teşvik etmektir.
3- Denge ve Koordinasyon Eğitimi
GBS, hastanın dengesini ve koordinasyonunu önemli ölçüde etkileyebilir. Denge ve yürüme eğitiminde gelişmiş rehabilitasyon merkezlerinde sanal gerçeklik entegrasyonunu içinde barındıran robotik cihazlardan yararlanılabilir.
Klasik rehabilitasyonda denge eğitimi, tek ayak üzerinde durma veya denge topları kullanma gibi aktiviteleri içerebilir. Hedefe yönelik egzersizler yoluyla propriosepsiyonun güçlendirilmesini ve düşme riskinin azaltılmasını, günlük aktivitelere daha güvenli ve verimli hale getirilmesi hedeflenir.
4-Solunum Egzersizleri
Şiddetli Guillain Barre Sendromu vakalarında solunum kasları etkilenebilir ve bu da solunum problemlerine yol açabilir. Solunum egzersizlerini rehabilitasyon planına dahil ederek solunum komplikasyonlarının ele alınması oldukça etkilidir.
Bu egzersizler akciğer kapasitesini artırmaya, etkili öksürüğü teşvik etmeye ve solunum yolu enfeksiyonlarını önlemeye odaklanır. Solunum kas eğitimi, derin nefes egzersizleri, diyafram nefesi gibi teknikleri içerir.
Hasta Eğitimi ve Evde Egzersiz Programları:
GBS hastalarına durumları ve devam eden egzersizin önemi hakkında bilgi vermek, uzun vadeli iyileşme için çok önemlidir. Günlük yaşamda günlük görevlere yönelik uyarlanabilir stratejiler ve ev egzersiz programlarının devamı konusunda eğitim verilmektedir.
Bu programlar, hastaların yapılandırılmış terapi seanslarının ötesinde güç, esneklik ve genel fonksiyonel kapasite kazanımlarını koruyabilmelerini ve daha da geliştirebilmelerini sağlamak için tasarlanmıştır.
Guillain Barre Sendromu için kapsamlı fizik tedavi, geleneksel rehabilitasyon yaklaşımlarının ötesine geçer. Erken dönemdemobilizasyon, kas güçlendirme, denge eğitimi, solunum yönetimi ve hasta eğitimini ele alarak GBS’den etkilenen bireylerin bütünsel iyileşmesine önemli ölçüde katkıda bulunur.
Kişiye özel ve çok boyutlu bir yaklaşım, her hastanın kişiselleştirilmiş bakım almasını sağlayarak, bağımsızlığını ve yaşam kalitesini yeniden kazanma potansiyelini en üst düzeye çıkarır.
İlginizi çekebilir: Guillain Barre Sendromu Hakkında Bilmeniz Gereken 5 Şey
Bu makale İstanbul Rehabilitasyon Akademisi Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmış ve onaylanmıştır.
