Beyin tümörü, beyin dokusunda veya çevre dokularda anormal hücre büyümesi sonucu oluşan kitlelerdir. Bu kitleler, beyin dokusunda ortaya çıkabilir veya başka yerde oluşup metastaz yaparak beyne ulaşabilir. Beyin Metastazları Neden Olur? Nasıl Anlaşılır? ilgili yazıyı okumak için tıklayabilirsiniz.
Beyindeki tümör hücreleri, beynin normal fonksiyonlarını etkileyebilir ve kişide hayati risklere yol açabilir. Beyin tümörleri baş ağrısı, epileptik nöbet, davranış değişikliği ve motor becerilerde zorluk gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
Beyin tümörleri iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olabilir, farklı türlerde ve derecelerde görülebilir. Bu yazımızda beyin tümörü tanı ve tedavisi nasıl yapılır sizlerle paylaştık.
Beyin Tümörü – Tanı
Kişide beyin tümöründen şüphelenirse, bir dizi test ve prosedür önerilebilir. Tanı için kullanılan yöntemler şunlardır:
1. Nörolojik Muayene: Tanı koyma aşaması, doktorun yapacağı detaylı nörolojik muayene ile başlar. Muayene sırasında kişinin görmesi, işitmesi, dengesi, koordinasyonu, kas gücü ve refleksleri kontrol edilir. Bir veya daha fazla fonksiyonda meydana gelen kayıp, beynin hangi bölgesinin tümörden etkilendiği hakkında ipucu sağlayabilir.
2. Görüntüleme Testleri: MR görüntüleme, beyin tümörünün teşhisine yardımcı olmak için yaygın olarak kullanılır. Bazı durumlarda damardan enjekte edilen bir boya sonrası MR çekilebilir. Fonksiyonel MR, perfüzyon MR ve MR spektroskopi dahil olmak üzere bir dizi özel MR görüntüleme yöntemi kullanılabilir.
Diğer yaygın olarak kullanılan görüntüleme testleri; bilgisayarlı tomografi (BT) ve pozitron emisyon tomografisidir (PET). Örneğin beyin metastazına neden olan birincil tümör bilinmiyorsa, akciğer kanseri aramak için göğüs BT çekilebilir.
3. Anormal Doku Örneğinin Toplanması ve Test Edilmesi (Biyopsi): Biyopsi, beyin tümörü ameliyatı sırasında veya bir iğne kullanılarak yapılabilir. Alınan doku örneği, tümörün iyi huylu veya kötü huylu olup olmadığını tespit etmek için mikroskop altında incelenir. Bu inceleme, doğru teşhis ve tedavi yöntemini belirlemek için kritik öneme sahiptir.
Beyin Tümörü Tedavisi
Beyin tümörü tedavisi semptomları hafifletmeye, tümörün büyümesini yavaşlatmaya ve yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olabilir. Başarılı bir tedavinin ardından bile, beyin tümörleri tekrar edebilir. Bu nedenle tedaviden sonra yakın doktor takibinde olmak önemlidir.
Beyin tümörü olan kişiler için tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavileri, cerrahi tedavi, radyoterapi veya bunların kombinasyonları yer alabilir. Hangi tedavinin hasta için uygun olduğu; tümörün tipine, boyutuna, sayısına ve konumuna göre değişiklik gösterir. Ayrıca kişideki şikayetler, kişinin genel sağlığı ve yaşam kalitesi tedavi türünü etkiler.
İlaç Tedavileri
Bazı ilaçlar, kişideki şikayetleri kontrol almaya yardımcı olabilir. Beyin tümörü etrafındaki beyin ödemini ve kişideki şikayetleri azaltmak için steroid ilaçlar tercih edilebilir. Gerekli durumlarda nöbet önleyici ilaçlar kullanılabilir.
Cerrahi Tedavi
Tümör, ameliyat için erişilebilir bir noktada ise cerrahi tedavi düşünülebilir. Tümörün tümünü veya bir kısmını çıkarmak, şikayetlerin hafiflemesine yardımcı olabilir. Tabii ki beyin tümörü ameliyatları birçok hayati risk barındırır. Bu nedenle ameliyat kararı detaylı değerlendirmeler sonrası verilebilir.
Radyoterapi
Radyoterapi, x-ışınları ve protonlar gibi yüksek enerjili ışınların tümör hücrelerini öldürmek amacı ile kullanılmasıdır. Hastanın ve tümörün durumuna bağlı olarak tüm beyin radyoterapisi veya stereotaktik radyoterapi yöntemi tercih edilebilir.
Radyoterapinin yan etkileri arasında:
- Yorgunluk,
- Mide bulantısı,
- Saç dökülmesi,
- Baş ağrısı ve
- Nöbetler olabilir.
Hangi tür radyoterapi yönteminin kullanılacağına karar verirken; kişinin tercihi, doktorun tercihi, uygulanmakta olan diğer tedaviler ve tümörün nüksetme olasılığı gibi birçok faktör göz önünde bulundurulur.
Kemoterapi
Bazı durumlarda beyin tümörünü kontrol altına almak için; kemoterapi, hedefe yönelik ilaç tedavileri ve immünoterapi gibi yöntemler uygulanabilir.
Beyin tümörleri motor becerileri, konuşmayı, görmeyi ve düşünmeyi etkileyebileceğinden; beyin tümörü nedeniyle veya beyin tümörü ameliyatı sonrası fizik tedavi ve rehabilitasyon ihtiyacı doğabilir.
