İnme geçirenlerde erken müdahale ve fizik tedavinin önemini vurgulayan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Engin Çakar, inme hastalığına bağlı felç tedavisinde uygulanan nörorehabilitasyon konusunda güncel bilgileri paylaştı.
İnme, ülkemizde yaygın kullanımı ile felç diye adlandırdığımız hastalık, beyne pıhtı atması, beyin damarı tıkanması veya beyin kanmasına bağlı gelişir. İnme; hareket kontrol kaybı, his bozukluğu, denge bozukluğu, konuşma ve anlama bozukluğu, zihinsel işlevlerde kayıptan komaya kadar değişik tablolarla karşımıza çıkan önemli bir rahatsızlıktır. İnme, felç ile sonuçlanabilen önemli bir hastalıktır.
Ülkemizde sıklıkla inme hastalığı sonuç olarak oluşabilen felç ismi ile anılmaktadır. Dünyadaki en yaygın ciddi nörolojik problemdir. İnme ölüm nedenlerinin sıralamasında kalp damar sistemi hastalıkları ve kanserden sonra gelen 3. önemli nedendir. Her yıl ülkemizde yaklaşık 200,000 kişinin inme geçirdiği öngörülmektedir. Her 2-3 dakikada yeni bir inme vakası gelmektedir.
İnme tedavisinde erken müdahalenin önemi nedir?
Erken müdahale damar tıkanması veya beyin kanamasına bağlı inme tedavisinde büyük önem taşıyor. Oluşan beyin hasarına bağlı vücutta meydana gelebilecek fonksiyon kayıplarını en aza indirebilmek adına hastanın hayati tehlikeyi atlatmasının hemen ardından fizik tedavi ve rehabilitasyona başlanması gerekiyor.
İnme tedavisinde doğru zamanda ve etkin bir şekilde yapılan fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci, inme geçirmiş kişideki hasarın çabuk giderilmesinde ve kalıcı felç gelişmesinin önlenmesinde belirleyici olmaktadır.
Hangi yaş grubu inme riski altındadır?
İnme ve buna bağlı felç kesinlikle yaşlı hastalığı olarak düşünülmemelidir. İnme geçiren 100 hastanın 30’u 65 yaş altı gruba dahildir.
Çocukluk çağında veya 20-30’lu yaşlarda da inme – felç geçiren hasta bulunmaktadır. 65 yaş altı nüfusun yoğunluğu dikkate alındığında genç yaşta inme görülen hasta sayısı ileri yaştakilerden az değildir.
Özellikle son yıllarda artan hareketsiz yaşam tarzı, kötü beslenme, hipertansiyon, kalp ritim bozuklukları ve artmış stres nedeni ile genç yaşta inme ve sonucu felç tabloları artmaktadır.
Başarılı bir inme tedavisi, felç tedavisi için bu konuda uzmanlaşmış fizik tedavi rehabilitasyon uzmanı kontrolündeki nörorehabilitasyon alanında uzmanlaşmış, robotik rehabilitasyon altyapısına sahip iyi bir fizik tedavi merkezi tüm gerekli tedavi olanaklarını sunması açısından uygun bir seçenek olacaktır.
İnme tedavisi başarısı hastanın yaşına, aldığı hasara ve motivasyonuna göre değişmektedir. Diğer her tedavide olduğu gibi hastanın ailesinden ve çevresinden aldığı destek de çok önemlidir.
Nörolojik hastalıkların fizik tedavi ve rehabilitasyonuna nörorehabilitasyon denir. Robotlar yardımı ile yapılan fizik tedavi uygulamalarına dünyada yaygın olarak robotik rehabilitasyon dense de ülkemizde robotik fizik tedavi kelimesi daha çok tercih edilmektedir.
Robotik fizik tedavi ve nörorehabilitasyon hangi hastalıklar için kullanılır?
Fizik tedavi ve rehabilitasyon ana branşı altında nörolojik hastalıkların rehabilitasyonu ile ilgilenen alt branşa nörorehabilitasyon denir. Robotik cihazların kullanılması ile yapılan uygulamalara robotik rehabilitasyon veya robotik fizik tedavi denmektedir.
Robotik rehabilitasyon beyin kanaması veya beyin damar tıkanıklığı ve beyine pıhtı atmasına bağlı inme tedavisi ve felç tedavisi yanı sıra beyin ve omurilik hasarları, Parkinson hastalığı, Multipl Skleroz, Guillain Barre hastalığı, beyin tümörü ameliyatı sonrası gibi sinir hastalıkları, ortopedik rahatsızlıklar, multi-travmaya bağlı çoklu yaralanma gibi hastalıklara bağlı hareket kaybı olan birçok hastalık ve problemlerde de kullanılmaktadır.
Örneğin beyin tümörü ameliyatı sonrası yoğun bakım süreçleri sırasındaki hareketsizlik ve tümörün beyinde etkilediği yere bağlı olarak hastalarda kısmi felç ve sonuçta el kol fonksiyon kayıpları, oturma, yürüme, konuşma, yutma kabiliyetinde kayıplar oluşabilmektedir.
Bu hastalarda da aynı şekilde inme felç tedavisindeki gibi fizik tedavi egzersizleri, fizyoterapi, iş uğraşı tedavisi, ergoterapi, elektroterapi, yutma terapisi, konuşma terapisi ve robotik fizik tedavi yöntemleri kullanılarak normal hayata döndürme çalışmaları yapılabilmektedir.
